بیماری کبد چرب غیر الکلی (NFALD)و راههای درمان آن
به نظر ميرسد كه بيماري كبد چرب از شايعترين بيماريهاي كبدي در دنيا باشد و ميزان شيوع آن در جوامع 2 درصد تا 24 درصد متفاوت است.
حساسيت تشخيصي بيماري كبد چرب با روشهاي آزمايشگاهي بستگي به تعريف سطح طبيعي آنزيمهاي كبد در سرم دارد .در مطالعهاي كه در ايران بر روي جمعيت عمومي انجام شد، مشاهده شده است كه سطح طبيعي اين آنزيمها در سرم از سطح طبيعي ارائه شده توسط شركتهاي سازنده ابزار اندازهگيري آزمايشگاهي پائينتر است و به نظر ميرسد كه ميزان طبيعي آنزيمهاي كبدي بر اساس جنس و وزن بايد به طور جداگانه تعيين و تفسير شود؛ به عبارت ديگر با تغيير سطح طبيعي سرمي آنزيمهاي كبدي حساسيت روشهاي آزمايشگاهي در تشخيص بيماري تغيير ميكند . همچنين ميزان شناسايي بيماري كبد چرب بر اساس حساسيت روش تصويربرداري به كار رفته متفاوت است؛ در نتيجه شيوع اين بيماري نيز در مطالعات مختلف بر اساس روش تصويربرداري به كار رفته، متفاوت خواهد بود. در مطالعهاي ميزان شيوع كبد چرب بر اساس يافته هاي سونوگرافي كبد 68 درصد بوده است. زماني كه جهت تشخيص بيماري ، شيوع از روش ام ار آی استفاده شود بيماري در همين جمعيت به حدود 40 درصد ميرسد شايان ذكر است كه 80 درصد افرادي در ام ار آی کبد چرب دارند كه در آزمايشات كبدي طبيعي دارند. اين نكته نشان دهندهي ضعف روشهاي آزمايشگاهي در تشخيص بيماري كبد چرباست. در صورتي كه از روشهاي آزمايشگاهي جهت تشخيص
بيماري كبد چرب استفاده شود، فقط 5 تا 8 درصد بيماران قابل شناسايي خواهند بود؛ بنابراين روشهاي آزمايشگاهي به تنهايي آزمون مناسبي جهت شناسايي اين بيماري نيستند .بر اساس مطالعاتي كه از روش نمونه برداري بافتي كبد جهت شناسايي بيماري در جامعه استفاده كرده اند، مشاهده شده است كه شيوع بيماري كبد چرب حدود 46 درصد بوده است . ميزان شيوع كبد چرب در جامعه با شيوع چاقي ارتباط داردو با توجه به اطلاعات موجود، شيوع بيماري در مرد و زن يكسان است. اگر چه تاكنون در اين بيماري هيچ شاخص ژنتيكي كشف نشده است، اما افزايش شيوع بيماري در بعضي خانوادهها مشاهده شده است. اين بيماري شايعترين علت افزايش آنزيمهاي كبدي و نيز بيماري سيروز كبدي با علت ناشناخته ميباشد .مطالعات انجام شده در اين زمينه در ايران محدود است. در مطالعهاي كه در استان گلستان در سال 1385 انجام شد، ميزان بيماري كبد چرب 2 درصد در جمعيت عمومي بالاتر از 18 سال گزارش شد.
علایم بیماری
در اكثر موارد، بيماري بدون علامت است و با مشاهده بالا بودن آنزيمهاي كبدي در آزمايش خون كه به منظور بررسي- هاي دورهاي سلامت انجام ميشود و يا در سونوگرافي شكم كه به علل ديگر انجام ميشود، به صورت اتفاقي كشف ميگردد. اگر چه بعضي بيماران به ندرت از درد مبهم قسمت بالا و راست شكم و يا احساس خستگي زودرس شكايت دارند.
درمان
انجام مطالعات متعدد بر روي بالغين و بچه ها نشان دهنده این است که تغذيه و ورزش در روند بهبود بيماري موثر بوده است درمانهای كنوني
كاهش وزن و رسيدن به وزن ايده آل موثرترين درمان بيماري كبد چرب مي باشد. البته كاهش وزن سريع به خصوص پس از جراحيهاي انجام شده به منظور درمان چاقي سبب تشديد بيماري كبد چرب ميشود.
درمان دارویی
مطالعات اخیر نشان داده که مواد آنتی اکسیدان مانند ویتامین E و C و همچنین بتائین می توانند از پیشرفت بیماریه کبد چرب جلوگیری کنند این ترکیبات اثر مواد اکسیدان که در روند بیماری در سلولهای کبد تولید می شوند را خنثی می کنند همچنین مقاومت به انسولین اساس بیماری زایی در سندروم متابولیک است که فرایند اصلی آسیب به سلولهای کبدی را در بر دارد. به نظر می رسد با افزایش حساسیت به انسولین و از بین بردن مقاومت به آن با درمان های دارویی می توان به نتایج مطلوبی در بیماری کبد چرب رسید استفاده از قرص ضد قند مت فورمین و تروگلیتازون باعث بهبود کبد چرب در موشهای چاق شده است و استفاده از داروی جم فیبروزیل برای پایین اوردن چربی خون سبب بهبود علایم کبد چرب می شود.
درمان های گیاهی
همانطور که قبلا اشاره شد ترکیبات انتی اکسیدان می توانند باعث بهبود شود بنابراین استفاده از ترکیبات سیلیمارین در گیاه خار مریم بخصوص استفاده از سیلی بین و دیگر فلاونوییدها موجود در گیاه ماری تیغال دارای خواص انتی اکسیدان ، انتی پیراکسیداسیون لیپید ، انتی فیبروتیک بوده و موجب اثرات محافظ کبدی در بیماران مبتلا به کبد چرب و هپاتیت مزمن می شود.
مطالعات نشان می دهد این گیاه به سه طریق محافظت کبدی را انجام می دهد 1- با تاثیر بر غشا سلولهای کبدی از ورود مواد سمی به سلول پیشگیری می کند 2- با تاثیر بر سلول های کبد موجب تسریع در سنتز پروتئین می شود 3- با افزایش غلظت گلوتاتیون ( مسئول سم زدایی سلولی ) درون و خارج سلول و همچنین به دلیل داشتن خواص آنتی اکسیدانی ( با پیشگیری از تولید LDL ) از سلول کبدی محافظت می کند.(3).(4)
منابع:
- مجله دانشکده پزشکی اصفهان (مدیریت تغذیه ای بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) : مقاله با آموزی)نویسندگان :. سپیده مجبوبی ، دکتر رضا روزبهانی
- مجله پزشکی دانشگاه کاشان جدل 14 صفحه 169 الی 181 (مروری بر بیماری کبد چرب) نویسندگان : رایکا جمالی ، ارسیا جمالی
- فصلنامه علمی – پژوهشی طب مکمل ، شماره 3 پاییز 1394 ( تاثیر مکمل دهی کوتاه عصاره هیدروالکلی گیاه خار مریم ( سیلی مارین ) بر تغییرات سطوح آنزیمهای کبدی ناشی از یک وهله فعالیت هوازی در مران فعال ) نویسندگان بهروز حیدری ، صرفت سیاه کوهیان ، جواد وکیلی ، علی ضرغامی خامنه
- مقاله مروری ( کنترل و درمان هپاتیت با داروهای مکمل و گیاهی نویسندگان : دکتر حسن فلاح حسینی ، سید موید علویان
شما می توانید این خبر را در قالب یک فایل PDF چاپ یا ذخیره کنید. |