پونه معطر
ريخت شناسي گياه: گياه علفي، چند ساله با عطر بسيار قوي، ارتفاع 40 سانتيمتر. برگها تخم مرغي و دندانه دار بوده و داراي گلهاي پيچ دار و شبيه گل ياس
پونه معطر (1)
خال واش، كوت كوتي
Mentha pulegium L.
Family: Lamiaceae
Synonyms: Mentha albarracinensis Pau. Melissa pulegium (L.) Griseb. Calamintha fenzlii Vis.
English name: Penny royal, Pudding herb, Pudding grass and Flea mint
ريخت شناسي گياه: گياه علفي، چند ساله با عطر بسيار قوي، ارتفاع 40 سانتيمتر. برگها تخم مرغي و دندانه دار بوده و داراي گلهاي پيچ دار و شبيه گل ياس (2).
محل رويش: در بيشتر نقاط ايران بويژه در دامنههاي البرز، شمال، شمال شرقي و برخي نقاط ديگر انتشار دارد (3).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: ارديبهشت و خرداد (4).
قسمت مورد استفاده: سرشاخههاي گلدار گياه (5).
كاربرد درماني: اسانس آن قاعدهآور، بادشكن، ضدگرفتگي عضلاني، خنك كننده موضعي، ضدعفوني كننده، دافع حشرات و تسهيل كننده هضم ميباشد. بصورت موضعي براي جوشهاي پوستي و نقرس بكار ميرود (4، 5). اين گياه براي اختلالات گوارشي و صفراوي، آمنوره، نقرس، سرماخوردگي و به منظور افزايش شيردهي تجويز ميشود و به صورت مصرف خارجي در بيماريهاي پوستي كاربرد دارد (5، 6، 7).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: اسانس آن داراي اثرات ضدميكروبي و حشرهكش ميباشد(4).
احتياط مصرف: بالقوه هپاتوتوكسيك است. مسموميت حاد در مصرف بجا و منطقي آن مشاهده نشده است. اما همواره توصيه ميشود از تجويز اين فرآورده پرهيز گردد. مسموميت حاد بدنبال مصرف 5 گرم اسانس آن رخ ميدهد. و همواره با استفراغ، افزايش فشار خون، فلج و مرگ به دليل نارسايي تنفسي خواهد بود (7). مواردي از سوء مصرف اين ماده به منظور القاي سقط جنين گزارش شده است (7).
منع مصرف: در دوزهاي بالا سبب سقط جنين ميشود، بنابراين در دوران بارداري ممنوع است (5).
تركيبات شيميايي: اسانس (پولگن)، تانن، مواد تلخ (5)، پروتئين، چربي، كلسيم، سديم، پتاسيم (8).
نحوه و ميزان مصرف:
1- دم كرده: 4-1 گرم سه بار در روز، ميل شود (5).
2- عصاره مائي: به نسبت 1:1 در الكل 45%، 4-1 ميليليتر سه بار در روز، ميل شود (5).
3- روغن: 8-1 قطره (تنها براي مصرف موضعي به عنوان دور كننده حشرات و در آروماتراپي) (8).
مصرف غذايي: بعنوان طعم دهنده غذايي بكار ميرود (5).
نام تجاري داروي موجود در ايران: فرآوردههاي تركيبي آنتيديابتيك، اولئاكرات (9).
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:
Multi – ingredient: Fr.: Santane O1 (6).
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996:233
3- قهرمان، احمد. كورموفيتهاي ايران (سيستماتيك گياهي). جلد سوم. مركز نشر دانشگاهي، 1373: 308
4- قهرمان، احمد. فلور رنگي ايران (جلد 20). موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع، 1362: 2447
5- Carol a. Newall, Linda a Anderson, J. danid philipson. Herbal Medicines. 1996: 208
6- Sean C Sweetman. Martindale: The complete drug reference. 2002: 1655
7- Thomson PDR. PDR For Herbal Medicines. 3 rd Edition. 2005: 627
8- Fetrow CW, Avila Juan R. Professional's Handbook of Complementary & Alternative Medicines. Springhouse: Springhouse. 2001: 589-90
9- اداره كل نظارت بر امور دارو و مواد مخدر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي. اطلاعات و كاربرد داروهاي گياهي رسمي ايران. شركت داروگستر رازي، 1380: 36 و 28
شما می توانید این خبر را در قالب یک فایل PDF چاپ یا ذخیره کنید. |