ضد درد چشم- اسفند
نام علمي اسفند Peganum harmala مي باشد. به عربي حرمل و به فارسي اسپند ناميده مي شود.
اسفند حاوي 68 گرم آب، 6 گرم پروتئين، 5/1 گرم چربي، 16 گرم عصاره حاوي آلكالوئيدهاي آزاد (تركيبات نيتروژن دار آزاد) 6 گرم فيبر، 4درصد خاكستر،6/0 گرم كلسيم، 06/0 گرم فسفر، 0009/0 گرم مس و 250 ميلي گرم تيامين است. بر اساس تحقيقات انجام شده هارمين، هارمالين و هارمالول باعث افزايش ميل جنسي در موش ميشود. 5 ميلي گرم هارمين مي تواند باعث افزايش اثرات تحريك جنسي گردد.
در يونان از دانه ها براي چشم درد و به عنوان كرم كش، قاعده آور، مسكن و معرق استفاده مي شده است. اسفند در هندوستان جهت درمان سفليس و در آفريقاي شمالي براي پايين آوردن تب استفاده مي شده است. بر اساس مدارك موجود دانشمندان نازي، آلكالوئيد هارمين را به عنوان سرم حقيقي در جنگ جهاني دوم مصرف مي كردند. مقدار كم هارمين باعث تحريك مغز و مقدار زياد آن باعث دپرسيون CNS مي شود.
اثرات هالوسينوژني هارمين با مصرف خوراكي حدود 25 ميلي گرم آن ايجاد مي گردد. مطالعات دانشمندان مصري نشان داده كه عصاره ي دانه ي اسفند داراي خاصيت قارچ و ميكروب كش قوي است. اين گياه همچنين به عنوان حشره كش استفاده مي شود. اسفند از بين برنده ي شپش و پروتوزوانيز مي باشد. در نواحي استوا از دانه ها به عنوان ادويه و در الجزاير از روغن دانه ها استفاده مي شود. متاسفانه امروزه تبليغات زيادي در مورد اثرات نشاط آور و روانگردان هارمين، هارمالين و هارمالول مي شود كه اغراق آميز هستند.
از خواص مختلفي كه راجع به اسفند در گزارش ها آمده مي توان به اثرات سقط كننده ، آميب كش، تقويت كننده قواي جنسي، ادرار آور، تهوع آور، قاعده آور، شيرافزا، محرك، اعتياد آور و كرم كش آن اشاره كرد. مهمترين تاثير سمي گياه خواص مخدر و روانگرداني آن است. ميزان مصرف زياد آن مي تواند باعث مشكلات رواني، استفراغ، افزايش بزاق، ديدن مناظر رنگي و رعشه(لرزش) شود. در تحقيقات حيواني دوز مرگ آور آن 1500 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن است كه به علت اثرات دپرسيونCNS مي باشد. دانه ي اسفند در نواحي آسيا به عنوان كرم كش و آميب كش استفاده مي شود.
ابن سينا در كتاب قانون در مورد اسفند چنين نوشته است: محلول آن را بر مفاصل مالند تا درد مفاصل از بين برود. مستي آوري همچون شراب است. دل به هم خوردن به دنبال دارد. بنابراين به اثرات ضد درد، روانگرداني و سمي اين گياه كه در منابع جديد وجود دارد، در كتاب ابن سينا نيز اشاره شده است. حداكثر ميزان داروئي آن (مثلا به عنوان ضد درد)، 15 تا 30 ميلي ليتر از جوشانده(1 بر20 گياه در آب) و يا 2 تا 4 ميلي ليتر تنتور(1 بر 10 گياه در محلول هيدروالكلي) است.
منابع:
صالحي سورمقي، م . گياهان دارويي و گياه درماني . تهران . انتشارات دنياي تغذيه. 1387. جلد دوم.ص59.
شما می توانید این خبر را در قالب یک فایل PDF چاپ یا ذخیره کنید. |