كنجد و كاهش كلسترول
كنجد گياهي است يك ساله به ارتفاع حداكثر تا يك متر كه قسمت هاي بالاي ساقه آن پوشيده از كرك است، ولي قسنت هاي پاييني كرك ندارد.
نام فارسي: كنجد
نام علمي: Sesamum indicum
نام عمومي: Sesame
گياه شناسي:
كنجد گياهي است يك ساله به ارتفاع حداكثر تا يك متر كه قسمت هاي بالاي ساقه آن پوشيده از كرك است، ولي قسنت هاي پاييني كرك ندارد.
كنجد معمولي بومي هندوستان است كه به نقاط زيادي از جهان گسترش يافته است. كنجد در نقاط مختلف ايران از جمله نواحي شمالي، شيراز و كرمان كشت مي گردد.
يكي از مهمترين خواص كنجد براي سلامتي تاثير آن در كاهش كلسترول بد خون است، فيتواسترول ها تركيباتي هستند كه در گياهان يافت مي شوند و ساختمان شيميايي مشابهي با كلسترول دارند، با دريافت ميزان مناسبي از فيتواسترول ها ميزان كلسترول خون كاهش مي يابد.
در گزارش هايي كه در مورد ميزان فيتواسترول گياهان ارائه شده است معلوم مي شود كه كنجد از غني ترين مواد غذايي از نظر فيتواسترول هاست. در هر 100 گرم از كنجد 400 تا 413 ميلي گرم فيتواسترول وجود دارد.
از سوي ديگر دانه هاي كنجد جزو خوراكي هايي هستند كه حاوي بيشترين ميزان ليگنان ها هستند؛ سزامين يكي از ليگنان هاي اصلي كنجد محسوب مي شود، ليگنان هاي موجود در كنجد برخي از چربي هاي خون مانند كلسترول بد را كاهش مي دهند به همين دليل مصرف كنجد براي افرادي كه كلسترول خون بالايي دارند خوب است.
تركيبات مهم:
با توجه به اينكه در بيشتر موارد كنجد به صورت پوست كنده يا بوداده مصرف مي شود لذا تركيبات دو شكل خام و حرارت ديده با هم متفاوت مي باشند.
هر دونوع بالا حاوي اسيدهاي آمينه مختلف از جمله تريپتوفان، لوسين، سيستين، فنيل آلانين، آلانين، گلوتاميك اسيد، گليسين، پرولينو سرين مي باشند. مهم ترين اسيدهاي چرب روغن كنجد عبارتند از: اولئيك، لينولئيك، پالميتيك، استئاريك و آراشيديك.
داروشناختي و اثرات مهم:
دانه كنجد به علت وجود چشمگير موادي از جمله آهن، منگنز، منيزيم، مس و كلسيم از محصولات بسيار باارزش و حاوي املاح ضروري است. همچنين ميزان ويتامين B1و E آن قابل توجه است.
همچنين روغن كنجد به دليل وجود فيتواسترول ها داراي خاصيت كاهش كلسترول خون مي باشد.
در صورتي كه دانه كنجد به صورت پودر يا خرد شده مصرف شود جذب مواد مغذي آن در بدن به مراتب بهتر و كامل تر است.
يكي از مصارف مهم روغن كنجد در فرآورده هاي ماساژ است كه از قديم در طب آيوروداي هند معمول بوده است. همچنين در محصولات آرايشي و بهداشتي به منظورهاي مختلف از روغن كنجد استفاده مي شود.
كاربردهاي ديگر كنجد:
دانه كنجد از قديم براي روغن كشي استفاده مي شده است.
يكي از استفاده هاي دانه كنجد پاشيدن آن ها روي انواع نان ئر كشورهاي مختلف است.
ابن سينا در كتاب قانون راجع به كنجد چنين گفته است:
كنجد از هر تخمي چرب تر است كه زود تغيير يابد و فاسد شود. طبيعت آن گرم و تر است. ماليدن روغن كنجد به پوست در درمان لكه سبز ناشي از ضربت، لكه خون منجمد، زبري و ترك ها سودمند است.
كنجد و به ويژه پوست كنده آن چاق كننده است.
مهم ترين اثرات گزارش شده:
ضدتشنج، ضد ورم، ضداكسيدان، افزايش دهنده قواي جنسي، قابض، ملين، ادرارآور، سقط كننده، قاعده آور، شيرافزا، مسهل، مقوي اعصاب، ايمونوساپرسانت.
گردآورنده:دكتر سعيد توكلي
منابع:
صالحي سورمقي، م . گياهان دارويي و گياه درماني . تهران . انتشارات دنياي تغذيه. 1387.جلد سوم.ص 322-316.
شما می توانید این خبر را در قالب یک فایل PDF چاپ یا ذخیره کنید. |