اثرات قلبي عروقي زعفران
گياه زعفران با نام علمي Crocus sativus L از خانواده Iridaceae گياهي است علفي، بدون ساقه و پايا كه در اسپانيا، فرانسه، يونان و بهطور وسيعي در نواحي مركزي و شرق ايران پرورش داده مي شود.
مهمترين تركيبات موجود در كلاله گياه زعفران عبارت اند از: كارتنوئيدها (مانند كروستين، كروسين، آلفا) كاروتن، ليكوپن، زآگزانتين)، آلدئيد هاي مونوترپن (مانند پيكروكروسين پيكروكروسين و سافرانال)، مو نوترپنوئيدها(مانند كروكوسانتين ها)، ايزوفرون ها و فلاوونوئيدها. كاروتنوئيدها مانند كروستين و كروسين عمده ترين تركي بات ايجاد كننده رنگ در زعفران مي باشند و آلدئيدهاي مونوترپن عامل طعم تلخ و مولد بوي زعفران مي باشند علاوه بر كاربرد زعفران به عنوان اسانس در صنايع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
زعفران داراي خواص و كاربردهاي دارويي و درماني متعددي مي باشد. در طب سنتي به برخي از اثرات مفيد زعفران اشاره شده است. زعفران به عنوان عامل سقط آور، كاهنده تب، ضد درد، خلط آور، آنتي اسپاسموديك، آرام بخش، هضم كننده و قابض در طب سنتي معرفي شده است. همچنين مطالعات متعدد فارماكولوژيك كاربردهاي فراواني را براي زعفران و مواد مؤ ثره آن ذكر نموده اند كه مي توان به اثرات ضد فشارخون، ضد افسردگی، ضد اظطراب و خواب آوری، ضد تشنج، ضد شل کنندگی عظلات، ضد درد و ضد التهاب، اثر بر قوای جنسی، آنتی اکسیدان، تاثیر بر ایمنی سلولار و همولار، تقویت حافظه و یادگیری، اثر بر آلزایمر، حفاظت کننده قلبی، ضد تومور، پایین آوردنده قند و چربی خون، اثر بر سندروم محرومیت از مورفین و ضد سرفه اشاره نمود.
تأثير زعفران بر روي بافت قلب در طب سنتي
در طب سنتي ذكر شده است كه زعفران قادر است سلامت قلب و عروق را تأمين نمايد. همچنين از زعفران به عنوان عامل كارديوتونيك نام برده شده و نيز از اين گياه در درمان تپش قلب استفاده ميشده است.
تأثير زعفران بر روي بافت قلب و عروق در طب نوين
در بررسي اثرات قلبي عصاره ي آبي - الكلي زعفر ان بر روي خوكچه هندي، عصاره به طور معني داري تعداد ضربان و قدرت انقباضي قلب را كاهش داد و بي ن غلظت هاي مختلف عصاره و اثر آن بر روي عوامل مذكور ارتباط معكوس مشاهده گرديد. اين نتا يج نشان دهنده اثرات مهاركنندگي قوي عص اره آبي - الكلي زعفران روي كانال هاي كلسيمي قلب ميباشد.
همچنين در يك مطالعه ديگر اين نتيجه حاصل شد كه عصاره هيدروالكلي زعفران داراي اثرات حفاظتي بر روي گره دهليزي بطني در درمان آريتمي هاي فو ق بطني مي باشد، نيز در اين مطال عه به نقش نيتريك اكسيد در واسطه گري اثر زعفران بر روي خواص الكتروفيزيولوژي گره دهليزي بطني اشاره گرديد.
همچنين به نقش حفاظتي كروسين بر روي آريتمي شديد ايجاد شده بر اثر پرفيوژن قلبي در رت اشاره شده است. مكانيسم اثر كروسين ممكن است به دليل تثبيت و يا حتي تقويت سيستم دفاع آنتي اكسيداني بدن باشد. از اين رو كروسين در درمان يا پيشگيري از آريتمي در بيماران با بيماريهاي ايسكمي قلبي احتمالا مفيد است.
در ارتباط با اثر ضد انعقادي زعفران و مواد موثره آن تحقيقات زيادي صورت گرفته است. تأثير زعفران بر روي مدتزمان خونريزي، تجمع پلاكتي، فاكتورهاي دخيل در روند انعقاد بررسي شده است. بهعنوانمثال دیدهشده كه كلاله زعفران سبب مهار تجمع پلاكتي القاشده با ADP، اپي نفرين و كلاژن در پلاکتهای انسان شده است. نيز اشارهشده كه كروسين سبب طولاني شدن مدتزمان انعقاد خون، مهارتجمع پلاكتي و پيشگيري از تشك يل ترومبوز در مطالعات حيواني مي گردد. همچنين ذكر شده است كه پياز زعفران واريته Cartwrightianus حاوي فاكتورهاي مهاركننده و القاكننده پلاكتي است. زعفران و مواد مؤثره آن به ويژه كروسين، كروستين و سافرانال داراي آثار حفاظت كنندگي و تعديل كنندگي بر روي آسيب هاي قلبي عروقي در مطالعات درون تني و برون تني مي باشند. اين خواص مطلوب، به عنوان عامل درماني در بيماري هاي قلبي عروقي مي باشد.
گردآورنده:علي ازره
منابع:
Ayatollahi, H., Ordoei Javan, A., Khajedaluee, M., Shahroodian, M., and Hosseinzadeh, H. 2013. Effect of (Crocus sativus L.) (Saffron) on Coagulation and Anticoagulation Systems in Healthy Volunteers. Phytotherapy Research DOI: 10.1002/ptr.5021.
Hosseinzadeh, H., and Nassiri-Asl, M. 2013. Avicenna’s (Ibn Sina) the Canon of Medicine and Saffron (Crocus sativus L.): A Review. Phytotherapy Research 27:475-83. Hosseinzadeh, H., and Noraei, N. 2009. Anxiolytic and Hypnotic Effect of (Crocus sativus L.) aqueous extract and its constituents, crocin and saftanal, in mice. Phytotherapy Research 26: 768-74.
Jahanbakhsh, Z., Rasoulian, B., Jafari, M., Shekarforoush, S., Esmailidehaj, M., Mohammadi, M., 2012. Protective effect of crocin against reperfusion induced cardiac arrhythmias in anaesthetized rats. Excli Journal 11: 20-29.
Javadi, B., Sahebkar, A., and Emami, S.A. 2013. A survey on saffron in major Islamic traditional medicine books. Iranian Journal of Basic Medical Sciences 16(1): 1-11.
Soeda, S., Ochiai, T., Shimeno, H., Saito, H., Abe, K., Tanaka, H. 2007. Pharmacological activities of crocin in saffron. Journal of Natural Medicine 61(2): 102-11.
شما می توانید این خبر را در قالب یک فایل PDF چاپ یا ذخیره کنید. |