گل حسرت و نقرس
گل حسرت گياهي است علفي، چندساله و پيازدار. پياز آن نسبتا بزرگ، گوشت دار و يكپارچه مي باشد. برگ هاي آن دراز، باريك و نوك تيز و به رنگ سبز تيره است.
نام فارسي: گل حسرت، خولنجان.
نام علمي: Colchicum autumnale
نام عمومي: Autumn crocus
گياه شناسي:
گل حسرت دارای اثر ضد نقرس است، به طوری که از این نظر باید آن را داروی اختصاصی نقرس حاد ذکر کرد.
گل حسرت از قديم به عنوان داروي موثر ضدنقرس مصرف مي شده و در حال حاضر نيز مي شود. در قديم بيشتر از تنتور آن استفاده مي كردند و امروز داروهاي صنعتي آن به بازار عرضه مي شوند.
مکانیسم اثر آن از طریق مهار مهاجرت لکوسیت ها، مهار فاگوسیتوز و تولید اسید لاکتیک توسط گلبولهای سفید و نیز کاهش رسوب کریستال های اورات در بافت ها می باشد. استفاده از گل حسرت برای درمان نقرس مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکاست.
تاريخچه:
گل حسرت و عصاره آن قرن ها براي درمان نقرس، روماتيسم، تورم، تورم پروستات، سوزاك و عصاره گياه به منظور مداواي سرطان استفاده مي شده است. امروزه گل حسرت به عنوان منبع اوليه كلشي سين به طور درماني براي بيماري نقرس و به طور تحقيقاتي در مطالعه كروموزومي سلول ها مصرف مي شود. گل حسرت علاوه بر درمان نقرس كه مورد تاييد سازمان غذا و داروي آمريكااست براي موارد زير نيز كاربرد دارد:
درمان ضعف عصبي به دليل پيشرفت ام اس، تب مديترانه اي، سيروز كبدي، سيروز صفراي اوليه، پسوريازيس و
تعدادي از بيماري هاي پوستي.
داروشناختي و اثرات مهم:
كلشي سين باعث تقسيم سلول هاي عادي مي شود. مكانيسم عمل آن تقسيم سلولي در مرحله ي ميتوز است.
اين جسم ميتوز را در متافاز متوقف مي كند به همين دليل به عنوان عامل ضدسرطان مفيد مي باشد.
آزمايش هاي مختلف نشان داده است كه كلشي سين به خوبي مي تواند از هپاتيت و سيروز كبدي جلوگيري كند. اين ماده تورم را كاهش مي دهد و با تخريب كلاژن از سنتز كلاژن جلوگيري مي كند.
تركيبات مهم:
مهم ترين ماده ي موجود در گياه گل حسرت كلشي سين است كه بيشتر در پياز آن وجود دارد. همچنين تركيباتي مشابه كلشي سين يا مشتقات آن مانند كلشامين و كلشي سرين در گياه گزارش شده است.
طريقه و ميزان مصرف:
چون اين گياه سميت شديدي دارد بايد فرآورده هاي صنعتي آن را طبق دستور پزشك مصرف كرد.
موارد منع مصرف:
مصرف اين گياه براي زنان باردار، بيماري قلبي، افراد داراي مشكلات روده اي_معده اي و افراد ضعيف ممنوع است. همچنين از مصرف كلشي بيش از سه روز پياپي جدا بايد خودداري كرد.
مهم ترين اثرات گزارش شده:
ضذد التهاب، ضد روماتيسم، ضد تومور، تقويت كننده قواي جنسي، ضد نفخ، معرق، ادرار آور، تهوع آور، مسهل، آرامبخش، سمي و ضد تقسيم سلولي.
سميت و عوارض جانبي:
تمام قسمت هاي گياه سمي است و شدت سميت قسمت هاي مختلف به ميزان كلشي سين آنها بستگي دارد.
معمولي ترين عارضه اين گياه ناراحتي هاي روده اي_معده اي است كه بلافاصله پس از خوردن آن ايجاد مي
شود. پس از جذب اين گياه احساس تشنگي و سوزش در دهان و گلو، سپس حالت تهوع و استفراغ ايجاد شده و به دنبال آن دردهاي شكمي و اسهال شروع مي شود. در اين حالت كمبود آب بدن ممكن است ايجاد شوك كند. براي كلشي سين پادزهر خاصي وجود ندارد. استفراغ و تخليه معده كمك بزرگي به جلوگيري از شوك مي كند.
انتشار مواد تبخير دهنده در هنگام ورقه كردن صنعتي پياز تازه ي گل حسرت در كارگران باعث التهاب بيني و گلو مي شود و حتي ممكن است نگه داشتن آن در دست موجب بي حسي شود.
استفاده ي دارويي طولاني مدت از كلشي سين مي تواند باعث آنمي آپلاستيك و التهاب اعصاب محيطي شود.
گردآورنده:متين مهين زارع
منابع:
صالحي سورمقي، م . گياهان دارويي و گياه درماني . تهران . انتشارات دنياي تغذيه. 1387. جلد دوم.ص 265-262.
شما می توانید این خبر را در قالب یک فایل PDF چاپ یا ذخیره کنید. |